U wilt opleider worden en dan?

Het ATEX gebied waarin les gegeven kan worden is enorm groot. Als opleider zal je dan ook een keuze moeten maken waarin je les wilt geven. De modules ATEX Basis A en B staan aan de basis van alle volgende modules. Jezelf hierin verdiepen is een eerste stap. Ga je verder dan kom je in een pioniersgebied terecht. Goede ATEX opleiders die in de vervolgmodules les kunnen geven zijn op de vingers van twee handen te tellen. En als je ze kunt vinden dan komt 95% uit de hoek van de elektronica. Wil je een ATEX opleiding volgen in de mechanische hoek dan wordt het zoeken naar de bekende speld in de al net zo bekende hooiberg. Onderstaande gegevens dateren uit 2007 en zijn in 2014 bijgewerkt. In de berekeningen is geen rekening gehouden met het opkomende fenomeen van internet leren. Zeker voor de modules boven ATEX Basis A en B is de ervaring dat fysieke lessen bijdragen aan een hoger slagingspercentage. Stichting ATEX is in principe geen leadgenerator. Van opleiders wordt verwacht dat zij hun eigen klantenkring hebben en/of opbouwen. Het standaard af laten nemen van een erkend examen na een opleiding geeft niet alleen een hogere waarde aan de opleiding maar is ook een zeer succesvolle manier van klantenbinding. Immers de certificaten zijn maar 3 jaar geldig en maar weinig certificaathouders laten hun certificaat verlopen. Het ATEX gebied is vervolgens zo groot dat na 3 jaar vrij eenvoudig een nieuwe interessante ATEX cursus gegeven kan worden zonder in herhaling te vallen.

Marktbehoefte en werkgelegenheid (opgesteld in 2007 met een update in 2014)

In het kader van ATEX moeten er naar schatting bij 33.000 bedrijven (cijfers 2007) medewerkers worden opgeleid om veilig en verantwoord te kunnen werken in een explosiegevaarlijke omgeving. Dit betreft uitsluitend uitvoerend personeel. Daarnaast moet er bij fabrikanten en (technische) onderhoudsbedrijven personeel worden opgeleid voor het toepassen van zonering, implementatie, technisch onderhoud etc. In de wereld zijn ongeveer 1000 experts te vinden die van deze materie voldoende kennis hebben om te onderwijzen. Van deze 1000 bevinden zich er maximaal veertig in Nederland. Om het totale pakket van kennisoverdracht te kunnen effectueren dient er een aantal voorwaarden te worden vervuld. De basis zal moeten worden gelegd bij het ontwikkelen van cursus- en examenmateriaal door de sector, zoals:

  • Basisprofiel A en B voor opleiders
  • Basisprofiel A voor cursisten
  • Basisprofiel B voor cursisten
  • 10 Vervolgprofielen voor opleiders
  • 10 Vervolgprofielen voor cursisten
  • Ontwikkelen van theorie- en praktijkmodules

Basismodule A en B

Omdat ATEX in het algemeen in de wat grotere bedrijven voorkomt kan men aannemen dat er per bedrijf minimaal 10 personeelsleden moeten worden opgeleid op minimaal basis niveau. Dit zijn voor Nederland 33.000 x 10 = 330.000 personeelsleden. Een gemiddelde groepsgrootte voor gedegen kennisoverdracht in materie is tien cursisten per dag. De gemiddelde duur om het basis kennisniveau te bereiken en met voldoende resultaat het examen te behalen wordt ingeschat op 8 uur zelfstudie en 8 uur fysieke lessen voor Basis A tot 32 uur zelfstudie en 16 uur klassikaal voor Basis B. Dit betekent 33.000 groepen van gemiddeld 1,5 dag training is totaal 49.500 mensdagen werk. Hierbij komen nog de intensievere opleidingen voor enerzijds de zeer laag opgeleiden en allochtonen die het basisniveau moeten behalen om hun werk niet te verliezen. Ervan uitgaande dat een jaar bestaat uit circa 200 (effectieve) werkdagen, komt de gecreëerde werkgelegenheid uit op circa 250 full-time arbeidsplaatsen. Dit betreft uitsluitend bedrijven die zelf over een explosiegevaarlijke omgeving beschikken. Daarnaast zullen alle contractors, uitzendkrachten en alle personen die van dienstverlenende bedrijven werkzaamheden uit moeten voeren in- of in de nabijheid van explosiegevaarlijke omgevingen opgeleid moeten worden voor ten minste Basisprofiel A. Naar schatting zal het over alle sectoren over plusminus 850.000 cursisten gaan. Ter vergelijking VCA telt ruim 1 miljoen diplomahouders terwijl dit alleen gelinkt is aan de (petro)chemie. ATEX speelt zich in veel meer sectoren en branches af.

Vervolgmodules

Naast de basisprofielen komen er vervolgprofielen waarbij een ATEX-plichtig bedrijf tenminste twee personen boven het basisniveau moet hebben opgeleid. Dit betekent 66.000 personen. Verdeeld over groepen 10 personen zijn dit 6.600 groepen voor het gevorderden niveau. Daarbij zullen van deze doelgroep allen eerst voor de basismodule moeten worden opgeleid. De werkgelegenheid die hierdoor wordt gecreëerd bedraagt, uitgaande van een gemiddelde van 1,5 dag training, 9.900 mensdagen. Dit zijn circa 50 full-time arbeids-plaatsen. Voor de vervolgmodules zullen minimaal 3 tot 5 dagen fysieke lessen nodig zijn. Er zijn nog geen betrouwbare cijfers om hier een berekening aan te verbinden.

Examinering

Voor de examinering zal ongeveer een derde deel van de geschetste tijd en inzet hierbij opgeteld moeten worden. Om de geschatte opleidingsbehoefte te kunnen afronden met een examen, wordt de examenduur per groep van 10 deelnemers ingeschat op circa vier uur. Voor de basismodule betekent dit een behoefte aan examinatoren van 36.300 (groepen) x 4 (uur) = 145.200 uur. Dit zijn omgerekend 18.150 mensdagen. Dit betekent een werkgelegenheid van circa 90 full-time arbeidsplaatsen.

Train-de-trainer

De werkgelegenheid die in totaal wordt gecreëerd door het opleiden van werknemers van ATEX-plichtige bedrijven, komt daarmee uit op 390 full-time equivalenten. Aanvullend dienen ook docenten en examinatoren te worden getraind. Dit kan gebeuren door (een deel van) de momenteel in Nederland aanwezig ATEX-deskundigen. Wanneer we ervan uitgaan dat een docent/examinator gemiddeld zo’n twintig procent van zijn arbeidstijd zal besteden aan ATEX-activiteiten (naast overige onderwerpen), en dat er circa 7 jaar nodig zal zijn om de gehele markt te bedienen met opleidingen en examens, bestaat er een potentiële behoefte aan circa 260 docenten/examinatoren. Het huidige aantal ATEX-deskundigen in Nederland bedraagt veertig, waarmee een opleidingspotentieel van circa 220 docenten/examinatoren resteert. Bij een groepsgrootte van 10 personen en een opleidings- en examenduur van twee dagen, betekent dit een aanvullende werkgelegenheid van 88 dagen.

Opgesteld door Nico Versloot (TNO) in 2007 en op basis van nieuwe cijfers bijgewerkt door Iem Kievit in 2014.

Erkenningsregeling

Om de kwaliteit van opleidingen binnen het ATEX-stelsel te borgen is een erkenningsregeling voor opleiders ontwikkeld. Opleiders kunnen bij Stichting ATEX een erkenningsprocedure doorlopen om zo het keurmerk Erkend Opleider van Stichting ATEX te verkrijgen. Erkende Opleiders maken gebruik van het meest recente lesmateriaal, geven hoogstaande trainingen en hebben gekwalificeerde trainers.

Reglement Erkenning Opleidingsinstituten ATEX

Voordelen van een erkenning:

  • Korting op ATEX examens via ATEX Examencentrum

  • Korting op ATEX lesmateriaal

  • Ondersteuning en achtergrondinformatie bij lesmateriaal

  • Vermelding op de website van Stichting ATEX

  • Erkende Opleiders komen in het netwerk van Stichting ATEX

  • Mogelijkheid tot deelname aan Adviescommissie Opleidingen